رضا جان از اینکه توانستی با این پست اخرت ضربان قلب من رو تشدید کنی بهت تبریک می‌گم چون کمتر کسی توان اینکار رو داره و شدت یافتن ضربان قلب من خوشحال کنندست زیرا مشاهده می‌کنم که دیگران هم دارن معنای احساس مسئولیت رو درک می‌کنن.
خوشحالم از اینکه همان کسانی که آنها را به بت نسبت دادی با همان تفکرات و بیانات مرتبط با فرهنگ و اجتماع فرانسه سبب شدند تا کسی دوگوله را به حرکت درآورد و تفاوتها رو ببیند و احساس مسئولیت کند. خوشا به حالشان که توانستند سالها پس از مرگشان مسبب چنین انقلابی در روح واحد یک شخص بشن، نه هر شخصی، شخصی که خواهان این انقلاب درونی است.

من نمی‌خواستم این مباحثه رو ادامه بدم اما چون در مطالبت من رو خطاب قرار دادی چه مستتر و چه آشکارا با اشاره به اسمم، یه نقد کلی نسبت به نوشته‌هات که برگرفته از اندیشه‌ات است می‌نوسیم، به این نکته هم واقفم که تو بزرگتر از منی و پیراهن‌های بیشتری پاره‌پوره کردی و بیشتر (از حیث زمان)در این اجتماع هفت‌رنگ زندگی کردی، اما بالفعل بودن و در حال زندگی کردن بسیار متفاوت است با در گذشته زندگی کردن و آن را تجربه نامیدن، تجربه‌ای که فقط به درد این می‌خورد که به دیگران بفهمانی عمر گذشته‌ات را تباه نکرده‌ای و خوب زیستسی! با اینکه در اینجا با افکارت در خودم احساس تغیّر کردم اما همچون دوستی برایم قابل احترامی و همیشه هم این را گفته‌ام که از عجایب شیخ عجیبی (منظورم از شیخ عجیب خدای من است نه آن خدایی که حالا به بقیه بر بخورد!!!) و همیشه به عنوان برادر بزرگترم احترامی خاص و فرای دوست برایت قائلم، پس امیدم و چشم‌داشتم از تو اینه که از انتقادات و دفاعیه‌ی من ناراحت و دلگیر نشی.

در ابتدا گفتی که تا جایی که من می‌دانم ما تا به امروز -بجز چند مورد خاص- کسی را به معنای روشنفکر-حتی در مقیاس روشنفکران قرن 19‌ام هم نداشته‌ایم،
"از سخنان خود عادل شمرده خواهید شد و از سخنهای تو بر تو حکم خواهد شد. عیسی مسیح"

گفتی تا جایی که من می‌دانم، پس حرفت مردود است زیرا نمی‌دانی! آن چند مورد خاص چندین و چندصد مورد خاص و البته بدون شک خاص هستند که میتونم با حضور ذهن فعلیم کم و بیش 100 نفر از اونها رو نام ببرم که همه در همین قرن 20ام زیستن و بسیاری از اونها در میان ما و در قرن 21ام بوده‌اند و همین هوایی رو تنفس کردن که من و تو. و اگر کلی تر بگم و خاصیت و برچسب بالاخص بودن رو کنار بگذارم، چندین و چندهزار روشنفکر وجود دارن که نزدیک تر از قرن نوزده به مااند، ولی باید بگی چه روشنفکری و روشنفکر کجایی؟روشنفکر نان و قند و آب و نفت و شکم و ماتحت شکم و غیره یا روشنفکر روشن‌بین اجتماعی و سیاسی و ایدئولوژیکی! بله همه‌ی اینهایی که به مضامین مختلف امروزه قادریم عنوان روشنفکر رو به اونها اطلاق کنیم در نوع خود روشنفکر بودن ولی به قول تو همه‌ی اونها مردم اجتماع خودشون رو نشناختن، باید بگی از چه حیث نشناختن... از حیث بورژوازی و سرمایه‌داری و سودطلبی و منفعت‌خواهی چه بسا بهترین شناختگرایانی باشن که شاید گشتالت هم به عمرش باورش نمی‌شد.اما آن عده که روشنفکران خاصی هستند که بیش از آن چند نفری هستن که تو می‌شناسی و اسمی نبردی و من هم میدانم چه کسانی‌اند (دست کم در نیم قرن اخیر) باید بگم که بدون شک مردم زمان خویش رو خوب شناختن، اگر بخواهی میتوانم رقم به رقم و قدم به قدم چه با منطق زمان خودشان و چه با منطق حاکم امروزی به اثبات این موضوع بپردازم.کار شاقی هم نیست، همه با چنین شواهد گویا و روشنی میتوانند.

همه‌ی روشنفکران ما پیرو فلسفه‌ی غرب نبوده‌اند چرا که پیرو فلاسفه‌ی غرب نبوده‌اند، ظاهرا باید کمی درباره‌ی کلمه‌ی فلسفه و تفاوت آن با مکتب فلسفی توضیحاتی بدم، آقا رضا فلسفه چیست؟ فلسفه متعلق به غرب یا شرق نیست با وجود اینکه فیلسوف غربی یا شرقی باشد. فلسفه متعلق به عام بشریت است ولی مکتبی که بر پایه‌ی اون فلسفه شکل می‌گیره و ساخته و پرداخته میشه و رشد میکنه پلاک غرب یا شرق به خود می‌آویزه... در مورد اینکه می‌گویی وقتی روشنفکر ما حرف میزند انگار طرف صحبتش مردم فرانسه‌اند مشخص است از که حرف می‌زنی که این نشان دهنده‌ی شناخت ناکافی و بسا ضعیف تو از آن شخص است که مخلوط و ترکیب شده با تعصب و داگماتیسم غیر مذهبیت (منظورم از مذهب شیعه و اسلام و غیره نیست) و اینگونه به دملی چرکی بروز می‌یابد، من قصد دفاع از این شخص رو ندارم و تعصب خیلی خاصی هم به او ندارم و تعصبم به حق او است کما اینکه یکی از طرفداران اندیشه‌ی بزرگ این شخصم، چه در زمان زندگی این شخص و چه پس از مرگش (مرگ نه به معنای فقدان که اندیشه‌اش همیشه زنده است زیرا قبلا هم حضوری بهت گفتم متعلق به زمانی که گذشت نیست) همیشه اینگونه کجروی‌های کوته‌نظرانه و دفاعیات بد از او شده و هر بار به نحوی از انحاء بد به دیگران خورانیده شده که نشان از شناخت ناکافی از این شخص و اندیشه‌ی اونه.
کاری نداریم...
فکر می‌کنم تو روشنفکر جامعه شناس و تاریخدان و مذهب شناس و مبارز اندیشه‌گر و اندیشمند رو با مبارزینی چون کاسترو و چه گوارا و دوبوار و بادر و غیره اشتباه گرفتی و کار فکری اونها رو از کار یدی تمیز ندادی... همانطور که گوته و شیکسپیر و ونگوگ دوست داشتنی رو با اونهمه آثار ادبی و هنری با سارتر صاحب اندیشه و خالق مکتب اگزیستانسیالیسم مبتنی بر آزادی مقایسه می کنی (نمی‌خواهم خلط در صحبت کنی چرا که من هم میدانم که شیکسپیر و گوته و ... هم صاحب اندیشه بودند و از اونطرف هم سارتر نیز صاحب رمان و نمایشنامه و آثار ادبی؛ اما مضمون بحث چیز دیگریست)

همانطور که علی آقا گفتن کار روشنفکر روشنگری است،
روشنفکر جامعه‌شناس سیاستمدار‌شناس(تاکید می‌کنم روشنفکر جامعه‌شناس سیاستمدار‌شناس) لزوما و باید مکاتب بزرگ دنیا را بداند و بشناسد و مارکسیسم هم یکی از آنهاست، خوب روشنفکر ما با قشر تحصیلکرده و صاحب اندیشه و متفکر هم سروکار دارد و فقط قشر امی و بی‌سواد و فقیر علمی طرف او نیستن و خوبی مارکس در عین فلسفه‌ای بودن مکتبش و انتخابی بودنش، انقلابی بودن اونه. مانیفست حزب کمونیست یکجور سلاح مبارزه است در زمانی که و دورانی که درگیری و انقلاب لازم بود و در این دوران حاضر و فعلی این مانیفست همه فهم کردن اندیشه است، همه چیز را با متر مارکسیسم سنجیدنی در کار نیست، اخلاق مارکس و فلسفه‌ی مارکس و کمونیسم پلی در میان داره که همون مانیفسته و پلی انقلابیه، حالا اگه ما هم نیاز به چنین التزامی داریم و انقلاب نیاز وجود ماست چرا از زاویه‌ی مارکس و با متر مارکس اندازه‌ای نزنیم،چرا مارکس دستگیر ما و پله‌ی اول ما برای نیل به هدفمان نشه؟ امیدوارم متوجه منظورم شده باشی و اشتباه برداشت نکنی که من یک مارکسیست شدم، نه، من با فلسفه‌ی مارکس خیلی مشکل دارم و این مستلزم مطالعه‌ی اندک و ارضا نکننده‌ی من در این مکتبه که رفع خواهد شد و پس از این ترفیع شاید باز هم یک غیر مارکسیسم باقی بمونم...

در مورد اینکه خیلی فکر کردی که چرا تا امروز دیگر سهروردی یا حافظ دیگری نداشتیم هم ای کاش فکر می‌کردی چرا خودت یا این صابر از درون متلاشی شده یا علی آقای چهارپایه‌ی بحث، سهروردی یا حافظ و امثالهم نشدن!!! آیا رضا باقری سهروردی ثانی نشد یا نگذاشتن بشه یا شد و نگذاشتن مطرح بشه یا شد و مطرح شد و سرنگونش کردن!!! توضیح بیشتری نمیدم و موکولش می کنم به بعد.

چرا فکر می‌کنی همه‌ی مردم ما صادق چوبک یا درویشیان و غیره را رها کرده‌اند و به سراغ سیاسیون رفته‌اند، آیا صادق چوبک یک رمان نویس سیاستمدار است یا یک رمان نویس سیاست گذار یا یک فیلسوف صاحب مکتب رمان‌پرداز... درست است که آثار چوبک و امثال چوبک جزئی از ادبیات ماست و من هم قبول دارم، اما نمی‌توانی بگویی فلان اندیشمند مثل دکارت بت باشد اما چوبک چون مال ماست نمی‌تواند بت باشد، پس هیچ‌وقت کلمه‌ی بت را درباره‌ی اینگونه افراد به‌کار نبر چون ذات و معنی کلمه‌ی بت شایسته‌ی اینگونه افراد و شایسته‌ی کسانی که پیرو این اندیشه‌ها هستند نیست و همانقدر که لاک‌پشت را گاز بگیری کار نپسندیده‌ایست!!!


اما نکته‌ی مهم و اساسی و آشکارا مرتبط به من اینکه من کتابهایی که نام بردی را خوانده‌ام و سخنرانی تشیع سرخ و مثل آن را هم گوش داده‌ام،جزمیت و داگماتیسمی که در بالا به آن اشاره کردم همین عنوان‌گذاری تشیع سیاه تو بر این اثر است، معلوم است خودت درست تشیع سرخ را نخوانده‌ای که به آن تشیع سیاه اطلاق می‌کنی، رنگی که اکنون شایسته‌ی تشیع است و اکنون سیاه است نه آن‌چیزی که دکتر به آن اشاره دارد...(قهرمان‌پردازی جزء ذات و نیاز روح انسان است و دن‌کیشوت هم قهرمانیست در خور و مورد پسند انسانهای خواهانش) مشکل تو و افرادی که بر چنین پایه‌ای ایدئولوِژی بنا کرده‌اند اینست که سیرمطالعاتی کتابها و سخنرانی‌های دکتر را رعایت نکرده‌اند و اصلا مقصود و ساده‌تر بگویم حرف دکتر رو نفهمیده‌اند و این هم طبیعی است، وقتی فردی را و اعتقادات و افکارش را نفهمیدی و نشناختی و با نیزه‌ی درونگرایی خودت به آن حمله بردی بهتر از این نمی‌شود، می‌توانی همه جا سرت زیر برف باشد و این را بیان کنی و در دلت خوشی را احساس، قصد ندارم از دکتر دفاع کنم چرا که اورا همانند همه‌ی آدمهای دیگر مطلق نمی‌بینم کما اینکه در بسیاری از مقوله‌ها قبولش دارم. یکی از دلایلی که بحث نمی‌کنم همین است؛ زیرا این قدرت را دارم که به طور مثال با دفاع از چنین شخص یا اشخاصی با ادله چنان طرف بحثم را خجل و یا طالب مطالب کنم که شاید خودش هم قبل از بحث نمی‌دانسته اما می‌دانم که در حضورم نخواهد پذیرفت و مدام پتکش را بالا خواهد برد، رضا جان اگر تو تاکنون فقط تشیع سرخ را خوانده‌ای به تو پیشنهاد می‌کنم مطالعاتت را درباره‌ی این شخص و درباره‌ی افکارش و نوشته‌ها و گفته‌هایش بیشتر کنی یا جلسه‌ای بگذاری تا به تفصیل و تفضیل و تفسیر موضوع را برایت بگشایم تا فقط در مقابل چنین افرادی ستیزه‌جو نباشی و فقط و فقط ستیزه‌جو نباشی، (حقیقت را می‌شود دید یا ندید، اما لمس کردنش چیز دیگریست که اگر لمس کردی نمی‌توانی بگویی ندیدمش)وگرنه نیازی نمی‌بینم از اندیشه‌ها و افکار خواه درست یا نادرست شخصی در برابر تو به دفاعیه بپردازم و لزومی هم ندارد. تو از بهتریت دوستان من بودی و خواهی بود حتی اگر در تفکر و شناخت دیگری متفاوت باشیم.
در مورد برداشت عوامانه و عوام هم باید بگویم عوام قادرند از نوشته‌های هایدگر و توکویل و کانت و دکتر عباس آگاهی و دکتر سروش هم دنیایی رو بسازند که اکنون...

از اونجایی که خودت گفتی حوصله‌ی خوندن مطالب بلند و طولانی رو نداری تمام سعیم رو کردم که مطالب رو کوتاه و خلاصه و بیشتر با اشاره بنویسم و چندین و چند خط رو پاک کردم تا کوتاه تر بشه، اما بیش از این میسر نبود؛ امیدوارم بخونی رضاجون و از طولای اون ببخشی منو...